Kontrowersje wokół mleka nie cichną, a zagorzali zwolennicy i przeciwnicy toczą na jego temat niekończące się boje. Jedni próbują udowodnić wieloraką szkodliwość mleka, podczas gdy drudzy wychwalają jego bogate wartości odżywcze. Prawda jednak leży pośrodku – mleko poza właściwościami zdrowotnymi może również w niektórych przypadkach wykazywać negatywny wpływ na nasze zdrowie.
WŁAŚCIWOŚCI ODŻYWCZE MLEKA
Mleko to przede wszystkim źródło pełnowartościowego i łatwo przyswajalnego przez organizm białka. Najważniejszy jednak jest wapń, który jest budulcem kości oraz odgrywa istotną rolę w kurczliwości mięśni. W mleku obecne są również inne składniki mineralne i witaminy, takie jak fosfor, magnez, sód, potas, witaminy z grupy B, witamina A, E i D.
KIEDY MLEKO MOŻE SZKODZIĆ?
Występowanie alergii na białka mleka krowiego jest stanem, który wymaga wykluczenia spożywania mleka. Najczęściej schorzenie to dotyka niemowląt i małych dzieci, ale może wystąpić również u osób dorosłych. Gdy po spożyciu mleka pojawiają się niepokojące objawy ze strony przewodu pokarmowego, skóry lub układu oddechowego, należy udać się do
lekarza i przy konsultacji z dietetykiem wprowadzić odpowiednią dietę eliminacyjną. Kolejnym stanem jest nietolerancja laktozy, często błędnie mylona z alergią na mleko. Oznacza ona niedostateczną ilość lub całkowity brak laktazy – enzymu rozkładającego cukier mleczny, czyli laktozę. Występuje ona u około 70% ludzi na świecie. Populacja północnoeuropejska
w toku ewolucji wykształciła jednak dużą zdolność do trawienia laktozy i jedynie niecałe 20% społczeństwa cierpi na tę nietolerancję. Dla porównania, Azjaci prawie w ogóle nie trawią cukru mlecznego. Zaburzenia w trawieniu laktozy wiążą się z występowaniem bardzo nieprzyjemnych objawów ze strony przewodu pokarmowego w niedługim czasie po spożyciu mleka – bólu brzucha, wzdęć, kruczenia (czyli słyszalnych ruchów jelita), uczucia przelewania, oddawania gazów, mogą nawet pojawiać się biegunki. Wszystko zależy od stopnia niedoboru laktazy. Z reguły ograniczenie spożywania mleka i produktów mlecznych przynosi poprawę. Zdarza się jednak tak, iż nawet niewielka ilość wypitego mleka prowadzi do pojawienia się dolegliwości – wtedy konieczna jest całkowita jego eliminacja z diety. Nie należy dokonywać tego samemu, tylko z udziałem dietetyka, który pomoże zastąpić produkty mleczne innymi, dostarczającymi podobnych wartości odżywczych. Niewiele osób wie, że mleko ze względu na zawarty w nim wapń może zmniejszać wchłanianie niektórych leków, co skutkuje ich osłabionym działaniem lub nawet brakiem efektu terapeutycznego. Dlatego podczas leczenia zakażeń układu oddechowego lub moczowego należy zwrócić uwagę na to, czy w treści ulotki leku nie widnieje informacja o konieczności ograniczenia spożywania
nabiału.
KIEDY NALEŻY ROZWAŻYĆ REZYGNACJĘ Z MLEKA?
Gdy ktoś z naszych bliskich cierpi na jedną z chorób autoimmunologicznych – celiakię, czy też chorobę Hashimoto, w celu poprawy stanu zdrowia razem z dietetykiem warto rozważyć okresową eliminację mleka z diety. Nie u każdego jest to konieczne, natomiast w wielu przypadkach obserwuje się nie tylko subiektywną poprawę, lecz także i osiąganie lepszych efektów terapeutycznych. U osób cierpiących na trądzik pospolity, inaczej zwany młodzieńczym (wbrew pozorom trądzik dotyka nie tylko ludzi młodych, u których rozpoczął się okres dojrzewania, lecz dorosłych również), obecne w diecie mleko może przyczyniać się do zaostrzenia jego objawów. Jest to jednakże kwestia bardzo indywidualna. Warto jednak podjąć próbę wyeliminowania mleka w celu uzyskania poprawy
kondycji cery.
O CZYM NALEŻY PAMIĘTAĆ ELIMINUJĄC MLEKO Z DIETY?
Na szczęście mleko nie jest niezastąpione. Przy jego eliminacji z codziennej diety konieczne jest wprowadzenie produktów, które będą w stanie dostarczyć odpowiedniej ilości wapnia. Dobrą alternatywą są mleka roślinne, wzbogacone
wapniem, a także rośliny strączkowe, migdały, orzechy, suszone owoce, czy nasiona. Bogatym źródłem wapnia są też szprotki i sardynki. Pamiętać należy również o czytaniu etykiet produktów, jako że mleko i jego składniki są powszechnie
stosowane w wielu gotowych produktach spożywczych.
